Táo bón là gì?
Táo bón là hiện tượng ruột co bóp kém hoặc không đủ mạnh để bài tiết phân ra ngoài. Khi bị táo bón, phân thường cứng và khô. Ở trẻ em hiện tượng này diễn ra khá phổ biến gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Một số dấu hiệu khi trẻ bị táo bón.
Táo bón không phải là bệnh khó nhận biết. Trẻ bị táo bón thường có một số dấu hiệu sau:
Số lần đi đại tiện – dấu hiệu của trẻ bị táo bón
- Số lần đi đại tiện: Trẻ có thể bị táo bón là khi trẻ đại tiện dưới 2 lần đại tiện/ngày đối với trẻ sơ sinh, dưới 3 lần đại tiện/tuần (trên 2 ngày/lần) với trẻ đang bú mẹ, dưới 2 lần đại tiện/tuần (trên 3 ngày/lần)với trẻ lớn.
- Phân của trẻ: Phân của trẻ bị táo bón thường rắn như phân dê, từng viên nhỏ. Trong trường hợp thấy trẻ đi ngoài phân rắn, có khi thành viên như phân dê, trẻ phải rặn thì lúc đó bạn nên nghĩ ngay đến việc trẻ đã bị táo bón.
Nguyên nhân nào dẫn đến hiên tượng táo bón ở trẻ
Một số nguyên nhân sau gây táo bón ở trẻ
-Nguyên nhân thứ nhất: Trẻ bị tổn thương thực thể ở đường tiêu hóa như phình to đại tràng, bệnh suy giáp…Đây thường là các loại bệnh bẩm sinh thường khó chữa. Trong những trường hợp này mẹ nên nhờ đến sự tư vấn của bác sĩ.
- Nguyên nhân thứ hai: do sai lầm trong chế độ dinh dưỡng như: cho trẻ uống ít nước, ăn ít chất xơ, nhiều chất đạm do ăn ít rau xanh, quả chín, pha sữa quá đặc, ăn chưa đúng về số lượng hàng ngày, trẻ ăn sữa bò dễ bị táo bón hơn sữa mẹ, mẹ bị táo bón cho con bú sữa mẹ cũng dễ bị táo bón.
- Một số nguyên nhân khác như: trẻ bị nứt hậu môn, bị trĩ nên thường bị đau khi đi ngoài do co thắt hậu môn. Do trẻ dùng quá nhiều thuốc kháng sinh giảm ho có codein. Do các yếu tố tinh thần như sợ bẩn khi đi đại tiện hoặc ngại đi đại tiện nhất là trẻ em khi đến trường học.
Hậu quả của việc trẻ bị táo bón
Trẻ bị táo bón nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả như: biếng ăn, chậm lớn, còi cọc, suy dinh dưỡng, chướng bụng, đầy hơi, ăn khó tiêu, nôn trớ. Những chất độc trong phân cần được thải ra ngoài hàng ngày bị tích lại trong ruột có thể bị hấp thu trở lại trong máu gây hại cho sức khoẻ của trẻ.
Trẻ có thể bị táo bón trong vài ngày hoặc vài tuần và thường được gọi là táo bón cấp tính nhưng trẻ cũng có thể bị táo bón kéo dài, lâu hơn đến vài tháng.
Một số biện pháp khắc phục vấn đề này
Mẹ không nên quá lo lắng khi trẻ bị táo bón. Đây không phải là bệnh khó chữa. Mẹ cũng có thể hoàn toàn tự điều trị tại nhà cho bé mà không cần đến bệnh viện hay bác sĩ. Một số biện pháp chữa trị táo bón cho trẻ như:
- Cho trẻ uống nhiều nước: Tùy từng độ tuổi mà mẹ cho bé bổ sung nước hợp lý. Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi bé hoàn toàn không cần uống nước nhưng nếu bé bị táo bón thì vẫn cho uống 100 – 200ml nước/ngày. Đối với trẻ bắt đầu ăn dặm từ 6 – 12 tháng uống 200 – 300ml nước/ngày. Trẻ 1 – 3 tuổi uống 500 – 600ml nước/ngày. Trẻ 3 – 5 tuổi uống 1000ml nước/ngày. Trẻ lớn hơn 10 tuổi uống bằng người lớn: 1500 – 2000ml nước/ngày.
Cho trẻ uống đủ nước để phòng tránh táo bón ở trẻ
- Cho trẻ ăn rau xanh trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày, nhưng mẹ lưu ý là cho bé ăn với một lượng vừa phải. Mẹ nên chọn các loại rau quả có tính chất nhuận tràng: rau khoai lang, mồng tơi, củ khoai lang, đu đủ, chuối tiêu, cam, bưởi. Nên tập cho trẻ thói quen ăn nhiều rau, quả chín từ nhỏ. Với trẻ lớn không nên cho bé ăn các loại hoa quả có vị chát như ổi, hồng xiêm, ăn nhiều bánh kẹo ngọt, uống nước có gas, cà phê…
- Đối với trẻ đang bú mẹ bị táo mẹ cần uống nhiều nước khoảng 2,5 đến 3lít nước một ngày. Ngoài ra mẹ nên ăn nhiều rau xanh và quả chín có tính chất nhận tràng như trên, có thể ăn thêm sữa chua hàng ngày. Nếu trẻ có bú sữa ngoài cần chọn cho trẻ loại sữa có bổ sung thêm chất xơ.
- Một vài thao tác matxa của mẹ cũng giúp bé giảm bớt tình trạng khó chịu do táo bón gây ra. Mẹ có thể xoa bụng cho trẻ theo khung đại tràng từ phải sang trái ngày 3-4 lần vào khoảng cách giữa 2 bữa để kích thích làm tăng nhu động ruột. Với trẻ lớn thì tăng cường vận động cơ thành bụng và cơ tròn hậu môn bằng cách cho trẻ chạy nhảy nô đùa, tập thể dục, thể thao thường xuyên.
- Tập cho trẻ thói quen đi đại tiện đúng giờ quy định. Nên chọn thời gian lúc nào trẻ không vội vã, thường nên chọn sau bữa ăn vì lúc này nhu động ruột hoạt động tăng, nên tránh bắt trẻ ngồi bô hoặc ngồi bệ xí quá lâu.
- Trường hợp trẻ bị nứt hậu môn cần rửa sạch hậu môn, bôi dung dịch natri bạc 2%.
Nếu trẻ có biểu hiện táo bón nặng như: táo bón kéo dài gây nứt hậu môn, táo bón ở trẻ mới sinh gây ra chướng bụng,…mẹ nên cho bé tới gặp bác sĩ để được tư vấn hợp lý.